Dopamine thường được biết đến như hóa chất khoái lạc, nhưng, chúng ta cũng có thể xem nó như một hóa chất dự đoán.
Nói một cách đơn giản và dễ hiểu, dopamine – chất dẫn truyền thần kinh này được kích hoạt bằng cách hướng về tương lai, tưởng tượng về thứ mà bạn chưa có trong hiện tại nhưng muốn đạt được lúc nào đó. Dopamine lý tưởng hóa bức tranh về việc nhận được những phần thưởng đó sẽ ra sao và cách chúng cải thiện cuộc đời bạn, thúc đẩy bạn hướng tới chúng. Chẳng hạn, khi bạn háo hức mong đợi về một chuyến đi, và tưởng tượng nó tuyệt vời ra sao, hay khi bạn bắt đầu một công việc mới và vô cùng hăm hở tràn đầy năng lượng với nó, đó khi dopamine được kích hoạt.
Dopamine cũng được kích hoạt khi chúng ta lên kế hoạch, mơ mộng, bày mưu tính kế, và tích cực phấn đấu để đạt được điều mình mong muốn. Nó cho ta vay mượn năng lượng, sự hưng phấn, nhiệt huyết, và sự phấn khích thúc đẩy chúng ta hướng tới những mục tiêu đó. Dopamine khiến bạn liên tục nghĩ về thứ/người bạn muốn/yêu. Nó khiến bạn chuyên tâm theo đuổi duy nhất một thứ như đam mê, khao khát, thậm chí nỗi ám ảnh. Dopamine trao cho bạn cơ hội sẵn sàng hy sinh; khiến những nặng nề trở nên dễ dàng.Dopamine như một chất truyền động lực, khiến nỗi sợ hãi của bạn tan biến để bạn nhảy vồ vào mục tiêu.
Chẳng hạn, nếu bạn là người thường ghét dậy sớm nhưng nay, có những người đồng hành cùng bạn dậy để chạy bộ (và nếu không chạy sẽ mất tiền), dopamine là thứ lôi bạn ra khỏi giường. Nếu bạn ghét xen vào chuyện của người khác, nhưng nếu đó là chuyện của cô gái mà bạn thích, thì dopamine lúc này được kích hoạt để bạn sẵn sàng giúp cô ta.
Khi đứng trước cơ hội thay đổi cuộc đời, bạn sẵn sàng thức khuya để hoàn thành dự án mà bạn tâm huyết, và bạn gần như không muốn nghỉ… chỉ để đi vệ sinh. Có thể nói, dopamine là một điều tuyệt vời – nó khiến bạn cảm thấy bất mãn với tình trạng hiện tại, để vươn ra cái ao hồ tù túng của chính mình để giành lấy nhiều hơn.
Nhưng dopamine, tiếc thay, không thể kéo dài.
Kỳ nghỉ của bạn khá vui, nhưng cái kết dở tệ. Chiếc xe hơi mới mua eo ơi ngầu lòi, nhưng chỉ kéo dài được vài tuần. Sau vài tháng làm việc, giờ đây bạn có cảm giác như đi cày chứ chả vui vẻ gì. Đó là vì, Dopamine tự dập tắt bất cứ khi nào nó đạt được bất cứ thứ gì mà nó từng khao khát. Thời kỳ trăng mật cũng sẽ đến hồi kết thúc.
Bởi thế, để tránh cảm giác thất vọng trong tương lai, hãy ngừng hy vọng vào mọi thứ, ngừng theo đuổi mọi thứ, ngừng có những kỳ vọng cao. Bởi nếu không ngừng kỳ vọng thì khi sự cuồng nhiệt của năng lượng dopamine đã hết sạch, và sự háo hức lúc đầu với một thứ gì đó không còn nữa, người ta nghĩ ngay đến chuyện bỏ cuộc. Khi không có dopamine truyền động lực, họ nhận ra công việc đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn.
Khi này, hãy tận hưởng cuộc sống bằng cách trải nghiệm những gì diễn ra trước mặt bạn, đó là sự hiện diện của cuộc sống. Công việc, người yêu, chú chó con, sự an yên trong cuộc sống. … Bởi vì, nếu quá cuồng nhiệt vì dopamine, kết cục của bạn sẽ là bồn chồn không yên, luôn bất mãn và không thể xây dựng và duy trì bất cứ thứ gì quan trọng có chiều sâu và lâu dài. Bạn sẽ liên tục đánh đổi một mục tiêu hoặc mối quan hệ cho một thứ khác mới mẻ hơn.
DƯƠNG XUÂN PHI
